قاچاق کالا

به طور کلی معامله هر کالایی که در کشور انجام شود که دولت ان را منع کرده باشد،  قاچاق کالا نام می گیرد. از دید علم اقتصاد هرنوع کالایی که به طور مخفی

به مرزهای کشور وارد و یا از آن خارج شود نیز به عنوان قاچاق کالا شناخته می شود.قاچاق کالا بر دونوع خارجی و داخلی است.

حمل، نقل و جابه جایی کالا از بخشی به بخش دیگر، چنانچه هر دو بخش در داخل کشور قرار داشته باشند قاچاق داخلی و چنانچه بخشی در داخل کشور و بخش دیگر در خارج مرز واقع شده باشد قاچاق خارجی معنا می گیرد.
لازم به ذکر است که با توجه به ماده ۳۷۷ قانون تجارت، بین متصدی حمل و نقل و قاچاقچی کالا تفاوت وجود دارد. بر طبق این قانون شخصی که برای حمل و نقل اشیاء، اجرتی را دریافت می کند متصدی حمل و نقل خواهد بود. در این حالت قراردادی بین متصدی حمل و نقل و ارسال کننده کالا نوشته می شود که بر طبق آن متصدی حمل و نقل با وکالت و اجازه دیگری موظف است تا بار را به سلامت به مقصد برساند.
در صورتی که کالاهایی که واردات و صادرات آنها از دید قانون ممنوع می باشد، خرید، فروش و یا نگهداری شود قاچاق به حساب می آید. به افرادی که به چنین کاری دست می زنند، قاچاقچی گفته می شود.
قوانین قاچاق کالا
هرگونه فعل و یا ترک فعلی که موجب نقض قوانین مربوط به واردات و صادرات کالاو ارز می شود. بر طبق قانون با متخلفان برخورد خواهد شد و برای آنها مجازات در نظر گرفته می شود. قاچاق کالا در مواردی اتفاق می افتد که نقل و انتقال کالا بر خلاف محدودیتی باشد که از سوی قانون مقرر شده است. به عنوان مثال واردات و صادرات اجناس مجاز بدون پرداخت عوارض گمرکی در دسته قاچاق عوارض گمرکی جای می گیرد.

باید بدانیم که منظور از کالا، هر جنسی است که از نظر اکثریت مردم از ارزش اقتصادی برخوردار باشد و مردم حاضر باشند در ازای به دست آوردن آن مبلغی پرداخت نمایند.

قاچاق کالا انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

کالاهای ممنوع: از دید قانون صادرات و واردات این دست از کالاها ممنوع است و در صورت سرپیچی از قانون با متخلفان برخورد خواهد شد.
کالاهای مجاز مشروط: برای صادرات و واردات این دست از کالاها باید تشریفات گمرکی به درستی انجام شود و بر حسب قانون از مراجع ذی ربط قانونی نیز مجوز دریافت شود.
کالاهای مجاز: این نوع از کالاها را می توان با استفاده تشریفات گمرکی و بانکی صادر و یا وارد نمود و نیازی به کسب مجوز ندارد.
پیشگیری از قاچاق کالا
ترخیص کالا از گمرک می تواند با ارائه گواهی نامه های شناسه کالا و ارائه شناسه رهگیری که برای هر کالا منحصر به فرد می باشد، یکی از تمهیدات مناسب برای پیشگیری از قاچاق کالا می باشد. در این روش تمایزی اساسی بین کالاهای جعلی و قاچاقی و کالاهای خارجی و مجاز که بر طبق قانون به کشور وارد می شوند، ایجاد خواهد شد.

استفاده از سامانه هوشمند یکی دیگر از راه های مناسب برای پیشگیری از قاچاق کالا می باشد. در این روش به درستی بر صادرات، واردات، حمل و نقل و نگهداری نظارت می شود. لذا لازم است تا دستگاه های مرتبط به تجارت خارجی ضمن استفاده از افراد باتجربه و کاربلد همکاری لازم را با دستگاه های مسئول به منظور مبارزه با قاچاق کالا و ارز انجام دهند.

با توجه به این مواد با افرادی که در قاچاق، حمل و نگهداری این گونه از کالاها دست داشته اند، برخورد خواهد شد. ضبط کالا و پرداخت جریمه نقدی از مجازات قاچاق کالا به شمار می رود. درصورتی که عین کالا موجود نباشد متخلف باید عین پول معادل ان را پرداخت کند.البته باید در نظر داشت این قانون زمانی که فرد در از دست رفتن کالا نقشی نداشته باشد به کارگرفته نخواهد شد. ضبط وجوه حاصل از قاچاق کالا و ابزار و وسایلی که در ساخت کالا از ان استفاده شده است از دیگر مجازات قاچاق می باشد.

زمانی که قاچاق کالا به صورت حرفه ای و سازمان یافته صورت گیرد به ان رسیدگی خواهد شد. چنانچه قاچاق کالا و ارز توسط یکی از مامورین و کارمندان دولت انجام شود، برای آنها انفصال از خدمت دولتی و یا حبس در نظر گرفته می شود. پرونده این اشخاص برای بررسی و رسیدگی در صلاحیت دادگاه انقلاب و دادسرا قرار دارد. به غیر از موارد بالا سایر پرونده های قاچاق کالا و ارز در صلاحیت تعزیرات حکومتی قرار می گیرند.این سازمان مسئول رسیدگی به تخلفات اقتصادی است و به جرم قاچاق کالا و ارز نیز رسیدگی می کند.

حال زمانی ممکن است پرونده دارای چندین متهم باشد ان گاه به اتهام یکی از ان ها رسیدگی خواهد شد و به اتهامات سایر افراد نیز در همان مرجع رسیدگی خواهدشد.

قاچاق کالای ممنوعه
اگر شخصی مرتکب به قاچاق کالای ممنوعه وشد و یا ان را حمل و نگه داری کند علاوه بر ضبط کالا مشمول مجازات های زیر نیز خواهد شد:

درصورتی‌که ارزش‌کالا تا ده میلیون (10.000.000)ریال باشد، به جزای نقدی معادل دو تا سه برابر ارزش کالای ممنوع قاچاق.
درصورتی که ارزش کالا از ده میلیون (10.000.000) تا یکصد میلیون (100.000.000) ریال باشد به جزای نقدی معادل سه تا پنج برابر ارزش کالای ممنوع قاچاق
در صورتی که ارزش کالا از یکصد میلیون (100.000.000) تا یک میلیارد (1.000.000.000)ریال باشد به بیش از شش ماه تا دو سال حبس و به جزای نقدی معادل پنج تا هفت برابر ارزش کالای ممنوع قاچاق.
در صورتی که ارزش کالا بیش از یک میلیارد (1.000.000.000)ریال باشد به دوسال تا پنج سال حبس و به جزای نقدی معادل هفت تا ده برابر ارزش کالای ممنوع قاچاق.
قوانین بالا تبصره هایی را نیز دارند که عبارتند از :

الف)وجوه حاصل از کالای قاچاق نیز ضبط خواهد شد.

ب)ابزار و وسایلی که که جهت ساخت کالای ممنوع به منظور قاچاق یا تسهیل ارتکاب قاچاق کالا ممنوع مورد استفاده قرار می‌گیرد، ضبط می‌شود.

پ) مشروبات الکلی، اموال تاریخی- فرهنگی، تجهیزات دریافت از ماهواره به‌طور غیرمجاز، آلات و وسایل قمار و آثار سمعی و بصری مبتذل و مستهجن از مصادیق کالای قاچاق است.

ت) محل نگهداری کالاهای قاچاق ممنوع که در مالکیت مرتکب باشد، در صورتی که مشمول حکم مندرج در ماده (19 مکرر 2) این قانون نشود، توقیف و پلمب می‌شود و در صورتی که محکومٌ علیه ظرف دوماه از تاریخ صدور حکم قطعی، جریمه نقدی را نپردازد، حسب مورد از محل فروش آن برداشت و مابقی به مالک مسترد می‏گردد.